Тэнгэриин, һара мүшэдэй шэнжэ

1. Һарын хүреэтэхэдэ, хүйтэн болохо.
2. Шэнэ һарын үзүүрэй нарин байбал, хүйтэн һара гараба, хэрбэеэ бүдүүн байбал, дулаан һара гараба гэлсэдэг.
3. Шэнын хоёрой һарын хэлтэгы байгаа һаань, хүйтэн һара гараа, хэрбэеэ сэхэ байбал, дулаан һара гараа гэдэг.
4. Үүлэн түргөөр зөөхэдөө, һалхи зүгнэдэг.
5. Үүлэн газар дээрэ һанжабал, сэлмэг болохо.
6. Олон үдэр соо үүлэнүүдэй дээшээ гонзойгоод байгаа һаань — шуургалдаг.
7. Наранай орохо үедэ тэнгэриин хаяа улайгаад, гаража байһан үүлэндэ бүглүүлбэл, бороо, саһан орохо. Тэнгэриин арюунда улайран ороболнь, сэлмэг үдэр болохо.
8. Хэрбэеэ үдэшэлэн тэнгэриин хаяада дээдэ захань тэгшэ аад, хүндэлэн үүлэн байгаа һаа, тэнгэри сэлмэхэ.
9. Һолонгын голдо татабал — бороожохо, хадада — сэлмэхэ.
10. Шанга тэнгэриин дуутай, сахилгаатай һүниин аадарай һүүлээр һонон үсөөрдэг.
11. Үдэшэ үглөөгүүр наран задаржа һолонготобол, тэнгэриин байдал хубилха.
12. Үглөөнэй наранай шаргал һаань – дулаан байха, сайбар байбал – хүйтэрхэ.
13. Һүниндөө манан унаа һаа, бороо орохогүй.
14. Татуур уһанда манан хөөрөө һаа, шииг нойтон ородог.
15. Мүшэдэй һарын ойро дүтэлхэдэ – дулаардаг.
16. Одо мүшэдэй анилдаха ехэдэбэл, һүниндөө хүйтэн хонохо.
17. Үглөөнэй тэнгэриин улайгаа һаа – һалхин болохо.

Цыремжит Батоевагай суглуулбариhаа.