Хүн түрэлтэн ажаhуудалай гүн соогуур умбан ябахадаа, элүүр энхэ, бүрин бүтэн, эбтэй эетэй, амгалан тэнюун ябахын тула сагаар шалгагдаhан ёhо заншал, ажалай ба байдалай жаяг заршам зохёожо, бүгэдэ зон тэрэниие зүбөөр ойлгожо, ажана байдалдаа хэрэглэдэг гээшэ.
Бэеэ абажа ябаха, хубсаhа хунарай, түхэл шарайншье эхэ эсэгын hургаалай хэмжээ баримталха ёhо байдаг.
Жэшээнь, эрэшүүлэй hахал табиха ёhо ехэ удха шанартай. Манай угсаата эрэшүүлэй hахал табиха хоёр дүрим тогтонижоод, баримталагдадаг байгаа. Нэгэдэхеэр, 40 наhа хүрөөдүй hаа, hахал табихань тон хорюултай hэн. Эрэ хүн ашынгаа хэлэндэ ороодүйдэ, hахал табидаггүй. Хоёрдохёор, алтан дэлхэй дээрэ абынгаа амиды мэндэ ябаа сагтань хүндэлжэ, hахал hамбай табидаггүй байгаа. «Дэгэл захатай, хүн ахатай» гэhэн заабари баримтална. Олон янзаар hахал табидаг ааб даа: ербэгэр, хазаар, бүтүү, ямаан, hүүл hахал г.м.
Һахал табиха гээшэ үтэлhэнэй тэмдэг гэжэ тоологдодог байгаал даа.
Журамай ёhоор, хүн дуратайдаа hахал табижа байдаггүй – манай арадай нангин ёhо байгаа. Үри бэенэр элүүр энхээр үндыжэ, абанар наhа наhалжа, аша зээнэрээр баян, налайжа hууха гэhэн ёhо болоно.
Цыремжит Батоевагай суглуулбариhаа.
