Луу hарые (апрель) олонхи нютагуудта хуа хагданай hара гэдэг байгаа.
Саhан хайлажа дүүрээд, шулбы хаташоод, шэмэ шүүhэгүй хагдан, малай бэлшэжэ эдеэлхэдэ, хоол хомор болоно. Ута унжагар хабарай хаhа, ногооншье ургаадүй саг. Зүгөөр эреэг-арааг саhатайшье газарта мартын хуушаар ургы бултайжа, апрель hарын гарахада, одоол олоороо ургадаг. Хонид, ямаад ургы намнажа, hайса эдидэг. Ургы гээшэ ехэ гашуун ургамал, халуун шанартай, түбэд эмдэ ородог. Ургы эдиhэн хони ямаан хото хоолойгоо сэбэрлэнэ – арга абана гэхэдэ болохо. Үе мүсэдэнь hайн нүлөө үзүүлнэ. Ургын хүгшэртэр, мал hайса эдидэг гээшэ.
Боохоной, Оhын аймагуудта ажаhуугшад бага боргон hара гэдэг. «Боргон» гэжэ үгэ 2010 оной Л.Д. Шагдаровай, К.М. Черемисовэй «Буряад-ород толи» соо «заросли сорных трав» гэжэ оршуулаатай. Тиихэдээ харалган боролгон, hалхитай ходо байхадаа, хатаhан ургамал үрхирүүлжэ байдагыень харуулhан хабарай шэнжэ болоно.
Апрелиин 7-до Лагабеэшэн (Благовещение) ерэдэг. Дулаан оронhоо 40 үнгын шубуудай ерэдэг саг. Шубуунай зада (ненастье) гэжэ hалхин хүдэлхэ. Хара hалхин газарай шииг хатаадаг. Һалхи шуурганай hара гээшэ. Газарай ажал эрхилэгшэд ажалдаа хам орожо, таряашад полиёо, огородойхин наг шэбхэеэ, үрэ хүрэнгэеэ бэлдэнэ. Иигэжэ хабарай нэгэ үдэр хэhэн ажал жэлые тэжээдэг гэhэн сэсэн үгэ ород зонhоо дамжан ерэнхэй.
Энэ үедэ шарга, тэргэ, аса, тармуур дархалха хэрэгтэй, хуhан модо эгээл энэ hарада элинсэгүүднай бэлдэдэг байhан юм. Тиимэhээ урданай зон унаха мориёо эмээлдэ, тэргэдэ дадхаадаг байгаа.
Апрелиин 20-hоо хура шубууд наадаяа эхилдэг гэлсэгшэ. Нэгэ хураяа харуулшанаар табяад, бүтүүшэг бургааhатай дулаан газарта наададаг.
Энэ hарын хуушаар ород арад Пасха гэжэ hайндэр тэмдэглэдэг. Пасхын үдэр жэл бүхэндэ hэлгэдэг.
Цыремжит Батоевагай суглуулбариhаа.
