Эрэ хүнэй юhэн эрдэм

Юһэн эрдэмтэй эрэ хүн эрхим эрэ гэжэ нэрлэгдэдэг байһан юм:

1. Ангууша эрдэм: мүрдэгшын онол арга мэдэхэ.
2. Номо һуршаар мэргэнээр буудаха эрдэм шадабари.
3. Найман гүрлөө ташуур һураар гүрэжэ шадаха эрдэм.
4. Һураар мориной шүдэр зайдажа шадаха эрдэм.
5. Түмэр дээрэ һиилэхэ, түмэр гагнаха, дархалха эрдэм.
6. Бүхэ барилдаанай оньһо дүрэнүүдые мэдэхэ эрдэм.
7. Мори ургалжа, эмнигые һургаха эрдэм.
8. Һээр шаахадаа, нэгэл шаажа хухалха эрдэм.
9. Модоор уран гоёор дархалха эрдэм.

Эсэгэ хүнэй 5 эрдэм:

1. Уужам сэдьхэлтэй.
2. Хатуу зоригтой.
3. Бата журамтай.
4. Гэрэй түшэг, тулга.
5. Үри хүүгэдээ һургалга.

Гэрэй эзэнэй 5 эрдэм:

1. Алас холын хараа бодолтой.
2. Уужам тэнюун ухаатай.
3. Оршонгүй сэдьхэлтэй.
4. Эб хайра эбигээлтэй.
5. Эрхим ёһолол сахигша.

Эсэгэ хүнэй 8 һорилго:

1. Эд бараандаа улаагаараа орохогүй.
2. Болгоомжогүй, шэрүүн үгэ хэлэхэгүй.
3. Болохо болохогүй хэрэг хэхэгүй.
4. Чингисэй хатуу хажар зан харуулхагүй.
5. Үри хүүгэдээ шэрүүнээр хараахагүй, ойлгуулха.
6. Үнэн ханидаа гомдохогүй.
7. Архида шунахагүй.
8. Үйлын хэсүүһээ айхагүй.

Цыремжит Жамсарановна Батоевагай суглуулбариhаа.