Август hарые бишэн hара гэдэг, тиихэдэ урданай буряадууд hүнэй hара гээд, сагаан эдеэгээ дэлгэрүүлдэг hэн. Тараг бүрихэ, айраг нэрэхэ, сагаа суглуулха, hүнэй архи нэрэжэ хадагалха.
Августын 2-то — Эльгэн үдэр (Ильин день). Энэ үдэр тэнгэриин дуун замхаад, аадарлахаяа болихо. Зүгөөр ута унжагар хүхэ бороо орохо. Малшадта, таряашадта нилээд hаад татадаг.
Августын 18-hаа ногоон нэмэжэ ургахаяа болино. Хүн зон түргэн үбhэеэ hүри болгожо хадагалдаг байгаа.
Суг мүшэд зүүн урда зүгhөө огторгойдо харагдажа, сагай намар тээшээ болоhые гэршэлдэг.
Августын hүүл багаар хандагайн (лось, сохатый) эрьюусээн эхилдэг. Хандагай гээшэ нуур руу орожо, оёорhоонь ургадаг ожорhо (камыш), уhалиг газарай ургаса эдидэг. Харахада, номгон, аалин аса туруута амитан байбашье, hүрдөөжэ, буудажа добтолоо hаа, ехэ аймшагтайгаар, хүсэтэйгөөр сабшаха, хазажа, зулгаажа диилэдэг ан гээшэ. Эмыень энгин хандагай гэдэг.
Тэнгэриин дуун замхаhан, огторгойhоо аалихан, жэжэхэнээр, нэгэ жэгдэ намдуугаар тооhорхожо ородог бороое «гуран шээрэн» ороно гэдэгбди. Гуран гээшэмнай эбэртэй эрэ томо гүрөөhэн, манай эндэ ажамидардаг. Эмыень улаандай гэдэг. Эгээл энэ үедэ эдэ гүрөөhэдэй эрьюусээн болохо, боролжотой, бүтүүхэн дулаан газар оложо, суглардаг амитад.
Гуран шээрэн бороо намартаа орожол байдаг. Заримдаа hуужа ородог. Гарагай бимбада орожо эхилээ hаа, нүгөө бимбадаа сэлмэдэг юм.
Цыремжит Батоевагай суглуулбариhаа.
